Τα ήθη των νέων

Τα ήθη των νέων

   Κάθε γενιά έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που, όπως είναι φυσικό, επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες αλλά κυρίως από την εποχή, την κοινωνία και τον πολιτισμό της. Επομένως και το ήθος των σημερινών νέων δεν μπορεί να μην δέχεται επιδράσεις από τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης κοινωνίας μας: ανάπτυξη επιστημών και τεχνολογίας, αφθονία αγαθών και σχετικά εύκολη απόκτηση, κυριαρχία ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας, οικουμενικότητα σύγχρονης ζωής.

   Κύρια χαρακτηριστικά της νεανικότητας είναι: η ζωτικότητα και ο δυναμισμός, ο ενθουσιασμός και η αισιοδοξία, ο αυθορμητισμός, η απλότητα και ο αντικομφορμισμός , η αμφισβήτηση, η έλλειψη διάθεσης συμβιβασμού, η ανεμελιά και ο συναισθηματισμός. Ιδιαίτερα ανεπτυγμένη πρέπει να είναι στους νέους η ευαισθησία σε ζητήματα ελευθερίας. Απεχθάνονται περιορισμούς και εξαρτήσεις και αντιδρούν με κάθε τρόπο όταν προσπαθούν να τους τις επιβάλλουν. Δε συμβιβάζονται με τον αυταρχισμό και τη δουλοπρέπεια. Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό της νεανικότητας είναι η διάθεση να οραματίζονται έναν κόσμο καλύτερο και δικαιότερο που θα τους δίνει δυνατότητες να διαπρέψουν σ’ αυτό που αγαπούν και ονειρεύονται. Γι’ αυτό αποζητούν αξίες, θέλουν να πιστεύουν σε κάτι που να τους γεμίζει. Με αυτή την έννοια γίνονται πολύ αυστηροί με τα κακώς κείμενα: κρίνουν αυστηρά πνευματικούς και πολιτικούς ηγέτες, αμφισβητούν έντονα την παράδοση και τις παλιές αξίες, καταγγέλλουν την εξουσία. Στο βαθμό που όλα αυτά γίνονται καλοπροαίρετα και αυθόρμητα, είναι υγιής εκδήλωση θάρρους και επιθυμίας για καινοτομίες. Οι νέοι είναι συνήθως (ίσως και από τη φύση της ηλικίας τους) απόλυτοι και ισχυρογνώμονες: δύσκολα δέχονται συμβουλές και η αυτοπεποίθησή τους (ή ο εγωισμός (;), συχνά καταλήγει σε αλαζονεία και αναίδεια.)

  Στα ελαττώματα μπορεί να εντάξει κανείς και το γεγονός ότι σχετικά εύκολα κάνουν σχέσεις με τους συνομηλίκους, με κριτήρια που δεν έχουν βέβαια σχέση με υπολογισμούς και σκοπιμότητες, αλλά και πολλή επιπολαιότητα. Οι φιλίες τους μπορεί τις περισσότερες φορές να είναι άδολες, αλλά δεν είναι πάντα σταθερές.

   Ακόμη σύμφωνα με τον Αριστοτέλη οι νέοι δέχονται  ισχυρή επίδραση από τα συναισθήματα τους που συνεπάγεται και από την απουσία λογικής στις πράξεις τους.

  Ως αποτέλεσμα της υπερβολής που τους διακρίνει, παρουσιάζεται η παντογνωσία που προβάλλουν, καθώς και η ισχυρογνωμοσύνη με την οποία υποστηρίζουν τις θέσεις τους.

Μολονότι δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτοι με τους χαρακτηρισμούς που αποδίδει ο Αριστοτέλης στους νέους της εποχής του, ωστόσο μπορούμε με κάποιες επιφυλάξεις να πούμε πως το ένα τρίτο περίπου από αυτές είναι ελαττώματα (ΕΥΜΕΤΑΒΟΛΟΙ, ΑΨΙΚΟΡΟΙ, ΟΞΥΘΥΜΟΙ, ΔΙΑΘΕΡΜΟΙ, ΑΠΕΙΡΟΙ, ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΟΙ, ΔΟΚΗΣΙΣΟΦΟΙ (=ΞΕΡΟΛΕΣ), κάπου - κάπου έχουν και από κανένα προτέρημα: φιλότιμοι, αφιλοχρήματοι, δεν έχουν μέσα τους κακία, είναι μεγαλόψυχοι κλπ.. (ΑΦΙΛΟΧΡΗΜΑΤΟΙ, ΟΥ ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ, ΕΥΕΛΠΙΔΕΣ, ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΟΙ, ΦΙΛΟΦΙΛΟΙ, ΦΙΛΕΤΑΙΡΟΙ, ΕΛΕΗΤΙΚΟΙ, ΑΚΑΚΟΙ).

    Και σύμφωνα με την Ρητορική του Αριστοτέλη :

«....Είναι ευμετάβλητοι και γρήγορα χορταίνουν με κείνα που επιθύμησαν, και γι' αυτό, ενώ δοκιμάζουν σφοδρές επιθυμίες, πολύ γρήγορα αδιαφορούν. Επειδή η θέλησή τους, ενώ είναι έντονη δεν είναι ταυτόχρονα και μεγάλη - όπως συμβαίνει στον άρρωστο με την πείνα και με τη δίψα. Έχουν ροπή προς την οργή, παραφέρονται εύκολα και ακολουθούν εκείνο που αποφάσισαν πάνω στο θυμό τους, χωρίς να μπορούν να συγκρατηθούν. Και τούτο, επειδή από εγωισμό δεν δέχονται την περιφρόνηση και αγανακτούν όταν νομίζουν πως αδικούνται. Αγαπούν τις τιμές κι ακόμα πιο πολύ τη νίκη, επειδή τα νιάτα θέλουν να υπερέχουν και η νίκη είναι ένα είδος υπεροχής. Αγαπούν αυτά τα δύο πιο πολύ παρά το χρήμα ή καλύτερα - δεν τους ενδιαφέρει το χρήμα ολότελα, επειδή ακόμα δεν έχουν δοκιμάσει τι θα πει φτώχεια κι αυτό εκφράζει το γνωστό απόφθεγμα του Πιττακού για τον Αμφιάραο...» και λίγο παρακάτω: «...Όλα τα σφάλματά τους προέρχονται από την υπερβολή, επειδή οι νέοι δεν τηρούν το λόγο του Χίλωνα (μηδέν άγαν). Αλήθεια, υπερβάλλουν σε όλα. Αγαπούν υπερβολικά, μισούν υπερβολικά και το ίδιο συμβαίνει και για όλες τις άλλες πράξεις τους...»

  Αργυρώ Δανιήλ, Ελπίδα Ηλιοπούλου, Σοφία Καπερώνη, Κατερίνα Κατσίμπα, Γεωργία Κιρκοπούλου